CKSiT OSP STRAŻ BOŻEGO GROBU ARTYŚCI PRUCHNICCY ORKIESTRA DĘTA OSP
HONOROWA STRAŻ BOŻEGO GROBU
Od przeszło 113 lat Straż Bożego Grobu uświęca swym udziałem ważniejsze uroczystości kościelne i gminne. Za najważniejsze uważa się wartę przy Bożym Grobie.
W 1894 roku w setną rocznicę Powstania Kościuszkowskiego, w którym jednym z przywódców był Jan Kiliński z zawodu szewc – powstaje myśl założenia Honorowej Straży Bożego Grobu. W związku z tą rocznicą „ojcowie miasta”, starsi Cechu Szewskiego i innych cechów dla uczczenia pamięci najwybitniejszego szewca polskiego wystąpili z inicjatywą zakupienia bądź uszycia kontuszy na wzór kontusza szewca – pułkownika Jana Kilińskiego. Ówcześni krawcy pruchniccy uszyli ich 13. Za wzór posłużył kontusz pamiętający najprawdopodobniej Insurekcję Kościuszkowską, który przechowywany był przez dziedzica z Tyniowic k/Pruchnika na jego dworze.
POLECANE STRONY
I tak to 13 „mieszczan pruchnickich” ubranych w piękne kontusze z przypiętymi szablami u pasa rozpoczęli działalność Honorowej Straży Bożego Grobu, która to nie tylko wartę przy Bożym Grobie trzymała, ale i inne uroczystości nie tylko kościelne uświetniała.
W okresie okupacji nie dane było członkom Straży pełnić swych czynności. Jednak po II wojnie światowej w 1946 roku ówczesny Komendant Władysław Żurawski formuje oddział i Honorowa Straż Bożego Grobu rozpoczyna dalszą swą służbę. Po wojnie władze lokalne utrudniały i prześladowały członków Honorowej Straży Bożego Grobu. W latach pięćdziesiątych doszło nawet do tego, że zdeponowano szable i część kontuszy wierząc, że w ten sposób zaprzestanie działalność pruchnicka Straż Grobowa. Dzięki staraniom pruchniczan, a w szczególności członka Straży, późniejszego Komendanta Mieczysława Wańkowicza odzyskano szable i kontusze. Od tego czasu aż do dnia dzisiejszego Honorowa Straż Bożego Grobu w Pruchniku pełni swą działalność.
Do tradycji należy uświetnianie uroczystości kościelnych i gminnych a to: adoracja – warta przy Bożym Grobie, udział w uroczystościach Bożego Ciała, Niedzieli Różańcowej, prymicjach swoich parafian, witanie przybyłych do parafii Biskupów, towarzyszenie w ostatniej drodze swym członkom i ich małżonkom oraz uczestniczenie w innych uroczystościach kościelnych i gminnych.
Występują oni przy Grobie w kontuszach granatowych z czerwonymi wylotami, spod których wystaje na piersiach czerwona kamizelka, w granatowych spodniach wpuszczanych do butów z wysokimi cholewami.
Pas "ala" słucki, zwisa z boku i sięga kolan dwoma końcami. Głowę zdobi biała czapka, głęboka rogatywka, zwana konfederatką dołem obszywana czarnym barankiem, z fantazją na prawe ucho nasunięta. Przy lewym boku - karabela.
Ubrani w strój staropolski, który przechodzi z ojca na syna, mieszczanie - "grobowcy" zaciągają honorową wartę przy Grobie już w Wielki Czwartek. Stoją parami naprzeciw siebie, poważni, skupieni, całą godzinę, aż do zmiany.
Do kościoła każdą dwójkę żołnierzy - grobowców, wprowadza komendant, który półgłosem wydaje im następującą komendę:
1) "Bogu adoracja" - klękają na prawe kolano
2) "Powstań" - wstają
3) "Szable w dłoń" - wyjmują z pochew szable i przyciągają je do prawego ramienia.
Gdy następuje zmiana warty, nowi grobowcy i stojący juz przy Grobie otrzymują równocześnie komendę.
Obejmujący wartę:
1) "Bogu adoracja"
2) "Powstań"
3) "Szabla w dłoń"
Zdający wartę:
1) "Szablę schroń" - chowają szable do pochew
2) "Bogu adoracja" - klękają
3) "Powstań" - wstają i odchodzą z komendantem
W rezurekcji biorą udział wszyscy "bożogrobowcy", tworząc szpaler przy Bożym Grobie, trzymając szable na ramieniu.
Gdy ksiądz zaintonuje pieśń "Wesoły nam dziś dzień nastał", pada głośna komenda: "Bogu adoracja".
Wszyscy "bożogrobowcy" chowają szable do pochew, robią przyklęk na jedno kolano, wstają, ze śpiewem na ustach razem z ludźmi odprowadzają księdza, po trzykrotnym obejściu kościoła w procesji do głównego ołtarza. W czasie mszy św. podczas podniesienia, "bożogrobowcy" stojąc w dwuszeregu zwróceni ku sobie, ostrzą szablę o szablę stojącego naprzeciw, (szlifowanie klingi) gotowi do obrony Wiary Świętej.
Robi to ogromne wrażenie, bo ciszę przerywa w kościele dźwięk dzwonów i ostry szczęk szabel.
Nadmienić należy, że Straż utrzymuje się w szczególności z własnych składek i datków od sponsorów, którym zależy na utrzymaniu tej pięknej tradycji.
Obecnie Honorowa Straż Bożego Grobu liczy 25 członków, a jej członkami są mężczyźni w różnym wieku (średnia wieku ok.40 lat), różnego pochodzenia i wykształcenia o nienagannej postawie moralnej i etycznej. Tradycją w naszej Straży jest, że Komendant i członkowie funkcję swą pełnią dożywotnio. Jednak ze względów zdrowotnych i innych mogą na własną prośbę opuścić szeregi Straży przekazując swe członkostwo i kontusz w pierwszej kolejności swojemu synowi. Jeżeli nie ma takiej możliwości przekazuje się kontusz mężczyźnie godnemu zaufania..
Honorowa Straż Bożego Grobu do początku swego istnienia nie posiada musztry paradnej lecz wzoruje się na musztrze wojskowej.
Honorowa Straż Bożego Grobu im. Jana Kilińskiego w Pruchniku to zespół ludzi, którzy z własne i nieprzymuszonej woli chcą podtrzymywać tradycję przekazywaną z ojca na syna od przeszło stu lat.
Liczymy na to, że ta przepiękna tradycja przetrwa jeszcze kolejne stulecia.
Ważniejsze wydarzenia z ostatnich 10 lat działalności:
- 10 kwietnia 1994 roku obchodziliśmy 100 rocznicę powstania Honorowej Straży Bożego Grobu,
- Od 1998 roku jesteśmy w posiadaniu budynku (Strażnicy), który jest naszym miejscem spotkań, przygotowania się do służby przy Bożym Grobie, a zarazem izbą pamięci,
- Dnia 18 kwietnia 1999 roku organizowaliśmy „VII Małopolską Paradę Straży Grobowych - Turki ’99” z okazji 600-lecia Pruchnika,
- Od 1999 do 2003 roku braliśmy udział jako asysta w Wielkim Odpuście Kalwaryjskim w Sanktuarium Męki Pańskiej i Matki Bożej w Kalwarii Pacławskiej,
- 16 maja 2004 roku odbyły się obchody jubileuszowe z okazji 110 rocznicy powstania Honorowej Straży Bożego Grobu w Pruchniku podczas których, Ks. Prałat dr Tadeusz Bratkowski rodak pruchnicki dokonał poświęcenia wmurowanej w kościele parafialnym tablicy pamiątkowej ufundowanej przez członków Honorowej Straży Bożego Grobu oraz sztandaru, którego fundatorem jest społeczeństwo Parafii pruchnickiej.
- 01.04.2006 roku udział w 350 leciu ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza w Konkatedrze Lubaczowskiej p.w. bł. Jakuba Strzemię
Sztandar Honorowej Straży Bożego Grobu im. Jana Kilińskiego w Pruchniku
Komendanci Honorowej Straży Grobu w Pruchniku
1. Pan Teofil Osada rok urodzenia 1861 w latach 1894 do 1932
2. Pan Władysław Żurawski rok urodzenia 1895 w latach 1932 do 1971
3. Pan Mieczysław Wańkowicz rok urodzenia 1924 w latach 1971 do 1991
4. Pan Augustyn Bar rok urodzenia 1927 w latach 1991 do 1994
5. Pan Jerzy Bar rok urodzenia 1955 od roku1994
Materiały dzięki którym powstała ta zakładka udostępnił Komendant HSBG Pan Jerzy Bar